Tam gdzie koza chodzi…Zapusty po kujawsku

Mięsopusty-zapusty, to czas wyjątkowy w polskiej kulturze, a sam rodowód zwyczajów ostatkowych, jak i samego karnawału nie jest do końca wyjaśniony.

Ślady zabaw takich jak szlacheckie kuligi, czy mieszczańskie reduty widoczne są w przekazach z XVI wieku. Czas karnawału miał w sobie od zawsze coś magicznego, wszystko działo się wówczas choćby w niezgodzie z ładem moralnym, ale za to w pełni zabaw, tańca, śpiewu i śmiechu. A zaraz potem popielec, post i wyczekiwanie Wielkiej Nocy. Przez 25 lat tradycję korowodów zapustnych kultywuje Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.

– W tym roku w barwnym korowodzie wystąpiło dziewięć zespołów z takich miejscowości jak: Kaniewo, Lubraniec, Mikanowo, Olganowo, Osowo, Probostwo Górne, Śmiłowice, Świętosław, Wichrowice – podkreśla Krystyna Pawłowska, kierownik Muzeum Etnograficznego.- Nie mogło zabraknąć maszkar zwierzęcych symbolizujących odrodzenie, mających przyspieszyć nadejście wiosny. A do tego muzykanci i to już nie pojedynczo przygrywający na wsiach akordeonista, lecz całe kapele, czy wręcz zespoły i orkiestry dęte.

Dzięki Korowodom Grup Zapustnych możliwe jest przybliżenie tego co najważniejsze – świadomości etnograficznej. Niezależnie od wieku włocławianie z radością witali na ulicach miasta pełen kóz, bocianów, diabłów, niedźwiedzi, kostuch, kominiarzy i panien w sukniach ślubnych rozśpiewanych grup.

– To prawdziwe święto miasta i ulicy, karnawał na poziomie europejskim z tym unikatowym klimatem znanym mieszkańcom Kujaw od pokoleń – podkreśla Wanda Pietrzykowska, mieszkanka Aleksandrowa Kujawskiego.- Warto, by inni się od nas uczyli. Ja przywiozłam cały autokar osób z Bydgoszczy – niech się uczą jak świętować Zapusty.

– Znam te wszystkie zwyczaje chodzenia w kozę od dzieciństwa, dlatego z moją grupą staramy się te tradycję utrzymywać – podkreśla Tomasz Baranowski z Lubrańca.- Poprzez dobrą zabawę oddajemy hołd przodkom.

– Jesteśmy tu przypadkowo, bo robiliśmy zakupy, ale fajnie było się zatrzymać i przyjrzeć tłumowi roześmianych ludzi – dodaje Ewa Kaczmarek z Włocławka.- Szkoda, że te tradycje zanikają.

Od czwartku zapustnego aż do wtorku ostatkowego grupy zapustne chodzą od domu do domu z życzeniami pomyślności, ale i karzący zbyt leniwe panny, które nie chciały w danym roku wyjść za mąż.

– To co mogli w tym roku podziwiać przechodnie to oryginalność tych grup, które we wtorek zakończą to karnawałowe szaleństwo na swoich wsiach – dodaje Krystyna Pawłowska, kierownik Muzeum Etnograficznego we Włocławku.- Dla nich jest wręcz rodzaj kolędowania. Kultywują obrzędy i wierzą, że plony i radość z budzącej się wiosny zapewnia jedynie ogromny hałas, taniec, śpiew, bo przecież „tam, gdzie koza chodzi, żytko się narodzi, ale także panna za mąż wychodzi”.

Monika Grzanka

Data: 6 marca 2014, 10:04