Zespół jelita drażliwego (IBS) to schorzenie przewodu pokarmowego o przewlekłym charakterze. Chociaż IBS nie prowadzi do trwałego uszkodzenia tkanek ani nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka jelita grubego, może znacząco obniżać jakość życia pacjentów. Oznakami IBS mogą być ból brzucha, wzdęcia oraz zaburzenia rytmu wypróżnień. Choć dokładne przyczyny choroby nie są w pełni poznane, naukowcy wskazują na konkretne czynniki, które mogą wpływać na rozwój zespołu jelita drażliwego. Wiedza na temat mechanizmów IBS daje szansę na łagodzenie objawów i poprawę jakości życia pacjentów.
Z jakimi objawami może wiązać się zespół jelita drażliwego?
Objawy IBS mają szerokie spektrum i mogą różnić się intensywnością oraz częstotliwością występowania. Charakterystyczne są okresy zaostrzeń, podczas których symptomy są bardziej nasilone, oraz remisji, kiedy dolegliwości są minimalne lub nieobecne. Do najczęstszych objawów IBS należą:
- ból i skurcze brzucha: często związane z potrzebą wypróżnienia, mogą zanikać po defekacji;
- wzdęcia i nadmierne gazy: uczucie pełności oraz zwiększona produkcja gazów jelitowych;
- biegunka lub zaparcia: niektórzy pacjenci doświadczają naprzemiennie biegunek i zaparć, podczas gdy u innych dominuje jedno z tych zaburzeń;
- zmiany w wyglądzie stolca: może być luźny, wodnisty, twardy lub grudkowaty;
- uczucie niepełnego wypróżnienia: po defekacji pacjenci mogą mieć wrażenie niepełnego opróżnienia jelit;
- obecność śluzu w stolcu: w kale może pojawić się przejrzysty lub białawy śluz.
Ważne jest monitorowanie i identyfikacja czynników wyzwalających. W przypadku pojawienia się zaburzeń pracy układu pokarmowego należy zgłosić się do gastroenterologa we Wrocławiu lub innym mieście.
Możliwe przyczyny IBS
Etiologia zespołu jelita drażliwego nie jest do końca znana, jednak wskazuje się na pewne czynniki, mogące przyczyniać się do rozwoju schorzenia. Potencjalne przyczyny IBS:
- zaburzenia motoryki jelit: nieprawidłowe skurcze mięśni jelit mogą prowadzić do przyspieszonego lub spowolnionego pasażu treści pokarmowej (w efekcie do biegunek lub zaparć);
- nadwrażliwość trzewna: osoby z IBS mogą mieć zwiększoną wrażliwość na bodźce jelitowe, co skutkuje bólem przy normalnych procesach trawiennych;
- zaburzenia komunikacji jelitowo-mózgowej: problemy w przekazywaniu sygnałów między jelitami a mózgiem mogą wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego;
- przebyte infekcje jelitowe: IBS może rozwijać się po ciężkich infekcjach przewodu pokarmowego, takich jak zapalenie żołądka i jelit;
- zmiany w mikroflorze jelitowej: nierównowaga w składzie bakterii jelitowych może wpływać na objawy IBS;
- czynniki psychologiczne: stres, lęk i depresja mogą być związane z występowaniem i intensyfikacją symptomów IBS.
Objawy zespołu jelita drażliwego mogą nasilać się pod wpływem różnych bodźców, zwanych wyzwalaczami. Do najczęstszych należą określone produkty spożywcze, takie jak pszenica, nabiał, owoce cytrusowe, fasola, kapusta oraz napoje gazowane, które mogą powodować wzdęcia i zaburzenia trawienia. Do zaostrzenia objawów IBS mogą przyczynić się też wahania hormonalne, np. podczas cyklu menstruacyjnego.
Jak leczy się zespół jelita drażliwego?
Leczenie IBS koncentruje się na łagodzeniu objawów, gdyż lekarstwo na to schorzenie nie istnieje. Terapia może obejmować:
- zmiany dietetyczne: unikanie pokarmów wywołujących objawy, zwiększenie spożycia błonnika, wprowadzenie diety low FODMAP;
- farmakoterapię: stosowanie leków przeciwbiegunkowych, przeczyszczających, rozkurczowych, a także środków wpływających na układ nerwowy, takich jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) czy selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI);
- terapie behawioralne: techniki relaksacyjne, terapia poznawczo-behawioralna, hipnoterapia mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem i objawami IBS;
- suplementację probiotykami: wprowadzenie korzystnych bakterii może wspierać przywrócenie równowagi mikroflory jelitowej.
Współpraca z lekarzem oraz indywidualne podejście do leczenia są kluczowe dla skutecznego zarządzania IBS i minimalizacji jego wpływu na codzienne życie. Istotna jest także obserwacja organizmu i unikanie czynników wyzwalających objawy.
– Artykuł sponsorowany